De landbouw is het fundament van ons samenleven, wereldwijd, Landbouw in relatie met stedelijk gebied, groene vingers, biodiversiteit, energiebesparing, in relatie met verwerkende industrie en handel, menselijke contacten, helderheid. Zij verzorgt voor een groot deel het landschap, en daarbij de aarde, lucht en water. Zij levert ons mensen en dieren voeding en materialen. Tegenwoordig ook middelen om aan hernieuwbare energie te komen. Maar... hoe gaat het met de landbouw. Wat is een duurzame wijze van omgaan met de aarde, zodanig dat de aarde zich herstelt, het klimaat harmoniseert en diversiteit wordt gehandhaafd.
Hoe is de relatie tussen onze vorm van economie bedrijven en de positie van de landbouw?
een goede prijs voor een goed produkt is daar bij essentieel. Ook is het nodig dat het begrip voor boeren en de werkwijzen op het land toeneemt, dat de "Gewone mensen, en vooral jongeren "feeling krijgen met het produceren van voedsel, er waardering groeit. Dat mensen genieten van diversiteit en uniciteit. Want elke grond levert een andere smaak, een andere produkt. Grond is uniek.
Bij het CDA is een resolutie door het congres aangenomen, die is ondertekend door een groot aantal leden, en met het aannemen door bestuur en congres officieel beleid van de partij.
Om daar gevolg aan te geven en meer inzicht in te krijgen en dit inzicht toe te passen heeft "Stichting Leven met de aarde", in samenwerking met "de Vakgroep Landbouw en Natuur van het CDA duurzaamheidberaad" contact gezocht met de huidige woordvoerder voor Landbouw in de Tweede Kamer voor het CDA, de heer Jaco Geurts.
Voor de heer Geurts - zoals hij zelf zegt - het Kamerwerk mocht gaan doen, heeft hij een bezoek gebracht aan Beuningen en Gendringen. Daar werden de bedrijven van Herman Winnemuller en Leon Masselink bezocht en is al veel materiaal aan hem overhandigt om zijn kennis en inzichten te voeden en invulling te kunnen gaan geven aan een politiek voor integraal duurzamer landbouw. Door dit te doen zullen de aspecten , water, energie, gezondheid en biodiversiteit tevens meeprofiteren. Bovendien is de opdracht de kloof tussen arm en rijk te dichten en aan klimaatharmonisatie te doen.
De doelstellingen in het energieakkoord, geïnnitieerd door "Nederland krijgt nieuwe energie"en de "SER, sociaal Economische Raad" zodat wereldwijd een effectieve verbetering optreedt.
Op 13 juni 2013 hebben Guus Geurts en Lies Visscher-Endeveld een gesprek gehad met Jaco Geurts in de Tweede Kamer. Daarvoor was al afgesproken ook een werkbezoek te organiseren. Inzet is een integrale visie op duurzame landbouw . In de eerste plaats voor het CDA, maar ook om vanuit die visie samen te werken met anderen, liefst alle politieke partijen en betrokkenen.
Op vrijdag 13 oktober 2013 vond het werkbezoek plaats op de Nylander in Workum.
Het programma was intensief en werd enthousiast doorlopen, met zo'n 30 deskundige mensen
Het proces van visievorming wordt gedaan aan de hand van acht thema's.
Dit zijn:
Bij die thema's is een inventarisatie gemaakt van gesignaleerde problemen in de huidige Nederlandse Landbouwpraktijk. Deze "moeilijkheden" zijn aangedragen door een groot aantal mensen en organisaties:
De aangedragen uitdagingen, problemen, zijn ingediend door: Indieners van CDA resolutie
Ook u kunt uw bijdrage daarin nog steeds melden via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
De gesignaleerde aspecten zijn te zien in een achtal werkdocumenten voor KERN-landbouw. Dit is landbouw die klimaatharmoniserend, energiebewust, regionaal (plaatselijk) verankerd en natuurverbonden werkt.
In Workum hebben we een begin gemaakt om daar samen aan te werken. Een groot aantal orgnanisaties en mensen, die niet aanwezig konden zijn hebben hun interesse getoond, om verbonden te zijn met wat we vooralsnog "het proces van Workum" kunnen noemen.
Eén van de deelnemers in Workum, Rieke Kaashoek, heeft als e-mailadres ideo.logisch@ ... een ander, Jan Jellema, heeft agraryanhope@....
Dit zijn tekenen dat er idealisme is en hoop. Beide aspecten zijn nodig om de Nederlandse Landbouwpraktijk te veranderen tot een praktijk waar we nog meer mee de boer op kunnen, ook internationaal, omdat alle aspecten belangrijk zijn in een intergrale kernlandbouw.
9.30 uur ontvangst in Biologische Kaasmakerij "De Nylander", bedrijf van Otto-Jan Bokma en Klaas Bokma.
Adresgegevens Lange Leane 10
8711 HK Workum
Tel: (+31)0515 542456 / (+31)06-53645993
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
9.45 uur Lies Visscher, dagvoorzitter, secretaris St. Leven met de Aarde Welkomstwoord en introductie Jaco Geurts, CDA-kamerlid woordvoerder landbouw
9.55 uur Pablo Tittonell, hoogleraar Wageningen Universiteit en auteur van“Farming Systems Ecology, towards ecological intensification of world agriculture”. Videoboodschap vanuit de Tropen.
10.00 uur Klaas Bokma biologische melkveehouder, mede-eigenaar van de Nylander, over visie en werkwijze op zijn bedrijf en economisch welbevinden.
10.20 uur Willy Gooiker, biologisch akkerbouwer, "Van Graan tot Brood".
10.40 uur Marjoleine Hanegraaf, werkzaam bij NMI (Nutriënten Management Instituut) en betrokken bij projecten in binnen- en buitenland om de bodem te verbeteren. Bespreekt het belang van een levende bodem als basis voor onze voedselvoorziening.
11.10 uur Marc Siepman, oprichter van “Gevoel voor humus”, geeft zijn visie en hoedie verwerkt is in cursussen over het opbouwen van humus in de grond.
11.30 uur Surya Green,journalist (NVJ; Society of Authors, UK), author (The Call of the Sun) and co-founder-chair of Sun Conscious non-profit foundation, will read two of her poems: Sun Hymn and Ode to Mother Earth.
11.40 uur Diederick Sprangers, Stichting Genethica, wil helder denken over gentech in voedsel en katoen bevorderen en gaat in op de “Zin en Onzin van gezondheidsrisico's van gentechvoedsel.”
12. 00 uur Henk van der Honing, voorzitter Vakgroep Landbouw en Natuur CDA-Duurzaamheidberaad, zal het ochtendprogramma afsluiten.
12. 10 uur Lunch en rondleiding door het bedrijf de kaasmakerij/winkel
13.00 uur discussie/gesprek over thema’s die Jaco belangrijk vindt: Een goede prijs voor een goed product. Welke beloning voor arbeid hoort daarbij en hoe kan die worden gerealiseerd? Hoe kunnen we ons land meer vruchtbaar maken? Welke Europese stappen moeten worden gezet om meer gezonde humus in de grond te krijgen? Wanneer wordt het voor jongeren aantrekkelijk om boer te worden? Hoe gaan we om met teveel nitraat en te weinig fosfor? Hoe realiseren we maatwerk per locatie? Hoe kan deze aanpak met visie "exportkennis" zijn?
13.30 uur afscheid van Jaco
13.45 uur Voortzetting ontmoeting met (ervarings-) deskundigen o.a. op het gebied van humus/gezonde aarde, biologische bedrijfsvoering, eetcultuur, internationale afspraken, energie/klimaat en ruimtelijke ordening, voedselsoevereiniteit/burgerparticipatie, biodiversiteit
coalitie en projectvorming... mensen, ook en vooral vrouwen, als hoedsters van de bodem, eerlijke handel, voedselsoevereiniteit, de gezondheid en het klimaat, en andere zaken genoemd in resolutie en visie van het CDADZB Landbouw.
15.30 uur afspraken en afronding, vorming meedenk/doe-groep. Wat betekenen onze ideeën voor de gemeentelijke politiek?
16.00 uur thee/koffie en drankjes….napraten.
Gelukkig 2014 gewenst voor allen!
18 oktober lijkt eeuwen geleden.
Velen zijn bezig met verandering ten goede. Zie bijvoorbeeld de uitzending van BOS-VARA op 29 december 2013, waarover een twitter via @blauwvuur is verzonden.
Fotoverslag
Werkbezoek Jaco Geurts
18 oktober 2013
Nylander te Workum
Op weg naar KERN landbouw
Klimaatharmoniserend, Energiebewust, Regionaal verankerd, Natuurverbonden
Kale Inktzwam in de weide bij de Nylander, biologische kaasboerderij.
Vroege vrijdagochtend, tussenstation Kampen (Z) op weg naar Workum
Droog en Nat in de aandacht bij Bodem Beheer ;-)
Piet Sevenhuijssen, vóór 1980 werkzaam voor het CDA in Overijssel
Bart Visscher deed hetzelfde in Gelderland. Bart is geen lid meer van het CDA
Het wordt in alle opzichten een zonnige dag
De windmolens staan stil
Jaco Geurts te midden van de toehoorders
Klaas Bokma vertelt de geschiedenis van het biologisch melkveebedrijf met jersey koeien, waar we te gast zijn.
Klaas: Ik ben altijd al een natuurmens geweest. De rust en de stilte en de schoonheid van de diversiteit krijg je er gratis bij. Ze zijn van onschatbare waarde.
Voor het geld moet je het niet doen. Je moet er echt achter staan vanuit je levensvisie om dit zo te gaan doen, biologisch boeren. Je kunt er goed van leven, maar je moet er ook hard voor werken
Iris Bouwers CDAJ en Bert Roman RABO ZW Friesland
Luisteren naar Klaas
Ik ben ook jager. Door het injecteren van mest gaat niet alleen het bodemleven dood, ook veel jonge haasjes overleven het niet.
Willy Gooiker heeft brood meegenomen uiteigen bakkerij, en laat een film zien
een film over de waanzin van de voedselcyclus
Dieren zijn dingen
Ontvelde kip, één van de miljoenen
Mens op punt van opereren
Het verschil tussen biologische en gangbare landbouw
Geen kunstmeststoffen,Geen chemische bestrijdingsmiddelen
Geen genetisch gemodificeerde producten, Weidegang verplicht
Op de tafel eco - bloembollen en goede producten, die waren weggegooid in Den Haag. Ongeveer de helft van alle teelt bereikt de monden niet.
Helemaal uit Amsterdam…
Marjoleine Hanegraaf van NMI, spreker over organische stof en bodemleven
tevens technisch verzorger van de powerpoint presentaties en films
Willy Gooiker wil alle leven met respect, in waardigheid behandelen
Hij eet biologisch en probeert alles zo duurzaam mogelijk te doen.
Zijn dit mensen?
Ongeveer:
De productie van 1 kg stikstof (N) kost 1,6 KUB aardgas
300 kg stikstof per hectare is geen uitzondering
14.000.000.000 liter aardolie in Nederland per jaar
Over 12 jaar is de olievoorraad uitgeput
De energie voor productie 2 kg rundvlees is gelijk aan een autoritje naar Parijs
Phosfaat ( P2O5) is er nog voor enkele tientallen jaren
Energie van 2 kg graan is gelijk aan 1 liter olie
Gewasresten zijn geen afval
Willy Gooiker: urgentie geboden
Onder de indruk
Willy Gooiker: over biodiversiteit
Biodiversiteit is nodig om als mens te kunnen overleven
2010 was door de VN uitgeroepen als jaar van de biodiversiteit
Gewasbeschermingsmiddelen drijven de gezondheidskosten omhoog en verlagen de biodiversiteit
In 14 van de 20 onderzochte brood- en graanmonsters zaten resten RoundUp (glyfosaat), terwijl consumenten brood zien als een eerlijk natuurproduct.
Voorstel: Amerika en Europa extensiveren
Africa, China en India intensiveren
Herman Wijffels: Voedsel moet meer regionaal en duurzaam worden geproduceerd.
Toevoeging Lies: de mate van gebruik hangt af van de omstandigheid. Het gaat om een goede balans tussen de aarde (humus) en het aantal dieren (mest) en gewassen.
Piet Sevenhuijsen: “ik ben blij dat de doelstelling van Leven met de aarde in de werkboekjes staat.”
Marjoleine komt veel voor advies bij boeren: hoe wordt de grond beter en komt er meer opbrengst? Eenvoudig beginnen met het vaststellen van de PH en het humusgehalte: De eerste vraag is altijd: Weet je het humusgehalte van je bodem?
Soil for life
Wanneer we onze bodem veronachtzamen, veronachtzamen wij onszelf (Ghandi)
Definities: bodemkwaliteit
Het vermogen van de bodem om een gezond groeimedium te bieden aan de gewassen en voldoende vocht, zuurstof en nutriënten te leveren om op korte en langere termijn een rendabele productie te halen, waarbij de belasting van het milieu acceptabel is
Een levende, beschikbarebodem is een complex ecosysteem met duizenden aan elkaar gerelateerde organismen, in een harmonisch voortdurend evenwicht tussen “dood en leven”.
Chemische, Fysische en Biologische aspecten
Mooi samenspel tussen “dood en leven”
Kunstmest kan gemist worden, bodemleven niet
Elk jaar zet het bodemleven zo’n 25.000 kg aarde om in een stuk als een voetbalveld. Het bodemleven recyclet de plantenresten en maakt de stoffen weer beschikbaar voor het volgende gewas.
Het schema van de mineralen kringloop van WUR
Door optimale teelt en bemesting kan de opbrengst van grasland per hectare met 2000 kg omhoog! Dit is op bedrijfsniveau een waarde van 9200 euro!
(het gaat hierbij om uniform gewas)
Veel om over na te denken
Ook Klaas Bokma is geïnteresseerd, niet te geloven, zo’n groot verschil in opbrengst!
Een uitdaging om op alle punten te verbeteren (Pablo Tittonell)
Wereldwijde ecologische intensivering, is wereldwijde verbetering van humus
We gaan om de tafel zitten en bekijken per bedrijf de situatie
Jaco is in de eerste plaats rentmeester
Het nieuwe rentmeesterschap:
Mondiaal beleggen in organische stof in de bodem
(dus niet verbranden in energiecentrales, of vergisten voor gasproductie)
Bodem: onschatbare waarde… op zoek naar een eigentijds economisch model
En de acht vlammen branden rustig door
Na Marjoleine Hanegraaf komt Marc Siepman, met zijn les over het altijd gevende bos
Een krasse uitspraak van Rebecca Hosking:
“Landbouw is het doodmaken van iets wat wil leven en het in leven proberen te houden van iets wat wil sterven”.
Food Forestry Netherlands (voedselbossen)
Geen vervuiling, meer natuur
Een hernieuwde manier van benaderen… de bodem koesteren, dan volgen de planten vanzelf, en harmoniseert het klimaat en stopt de erosie.
Toekomstbestendige landbouw werkt met gevoel voor humus!
Toekomstbestendige landbouw vervuilt haar humus niet
Zin en spin over gezondheidsrisico’s na gentech – voedsel
Diederick Sprangers citeert politici, die veelal niet kritisch zijn als het gaat om het eten van genetisch gemanipuleerde producten.
(Jaco Geurts heeft in mei van dit jaar navraag gedaan bij St.Sec. Dijksma over zaden ziehttp://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3435207/2013/05/02/Brussel-bemoei-je-niet-met-onze-moestuintjes.dhtml )
Van alle toepassingen van gentech wordt slechts de herbicide resistentie van maïs, soja en katoen grootschalig ingezet. De andere toepassingen zijn niet commercieel.
400 wetenschappers onder auspiciën van VN en Wereldbank concluderen dat niet genetische modificatie, maar wel ecologische en biologische landbouwtechnieken perspectief bieden voor het voeden van de wereldbevolking.
Henk van der Honing, voorzitter van het CDADZB vakgroep landbouw en natuur is blij met de verbindingen die ontstaan en de serieuze aanpak van de integrale aandacht voor humus
De landbouw is het fundament van ons samenleven, wereldwijd, Landbouw in relatie met stedelijk gebied, groene vingers, biodiversiteit, energiebesparing, in relatie met verwerkende industrie en handel, menselijke contacten, helderheid. Zij verzorgt voor een groot deel het landschap, en daarbij de aarde, lucht en water. Zij levert ons mensen en dieren voeding en materialen. Tegenwoordig ook middelen om aan hernieuwbare energie te komen. Maar... hoe gaat het met de landbouw. Wat is een duurzame wijze van omgaan met de aarde, zodanig dat de aarde zich herstelt, het klimaat harmoniseert en diversiteit wordt gehandhaafd.
“Naar een mooie wereld met zorg voor elkaar”
Inleiding:
Onze partij, het CDA, kent vier ideologische uitgangspunten als basis voor haar politiek handelen, te weten:
Gespreide verantwoordelijkheid;
Publieke gerechtigheid;
Solidariteit;
Rentmeesterschap.
Deze uitgangspunten hangen onlosmakelijk met elkaar samen. Het zijn de grondslagen voor de christendemocratische politiek.
Meer bezieling in de politiek leidt tot betere besluiten”
Inleiding:
Allereerst de opmerking dat het heel positief is dat onze partijleider het initiatief heeft genomen de bovengenoemde principes te formuleren. Het bewijst dat hij met de huidige tijd meegaat en onze partij goed op de kaart wilt zetten.
De visie die ondergetekende zal geven op de 7 principes zullen in samenhang worden gegeven met de vier (hertaalde) uitgangspunten van onze partij, te weten:
Gespreide verantwoordelijkheid;
Solidariteit,
Rentmeesterschap;
Publieke gerechtigheid.
De vier uitgangspunten blijven ook voor de toekomst van groot belang voor onze partij omdat deze punten ten slotte de leidraad vormen voor het politiek handelen. Het is heel erg belangrijk dat de genoemde uitgangspunten op een goede manier dient te worden toegepast in de dagelijkse politieke praktijk. Deze praktische toepassing geldt niet alleen voor de CDA-Tweede Kamerfractie maar eveneens voor de fractie in de Eerste Kamer der Staten-Generaal, de fractie in het Europees parlement en ten slotte de provinciale Statenfracties, gemeenteraadsfracties en de fracties van de waterschappen. Deze fracties kunnen ten slotte politieke invloed uitoefenen en de besluitvorming beïnvloeden.
Deze visie is als volgt ingedeeld. Allereerst zal de tekst integraal worden weergegeven met daaronder de visie door ons geformuleerd met daarbij het uitgangspunt. Er kunnen ook meerdere uitgangspunten van toepassing zijn.