Geert Ritsema tijdens het TTIP-protest in Amsterdam
Zaterdag 23 mei 2015 hield Geert Ritsema, campagneleider van Milieudefensie, de volgende toespraak tijdens het TTIP-protest van March Against Monsanto in Amsterdam.
Ik sta hier vandaag, omdat ik niet wil dat er bedrijven zijn die machtiger zijn dan het land waarin ik woon, die machtiger zijn dan de stad waarin ik werk en leef.
Ik sta hier omdat ik niet wil dat Monsanto, ExxonMobil en Philip Morris bepalen wat gezonde lucht is, welk voedsel veilig is en naar welke wet ik moet gehoorzamen.
Ik sta hier vandaag omdat ik vecht vóór het milieu, vóór onze democratie en dus tégen een draak van een verdrag.
Tegen TTIP en het bijbehorende ISDS, de schimmige private rechtbank, waarmee handelsverdragen als TTIP worden afgedwongen.
Geen multinational zou ooit de baas over onze democratie mogen worden en dat is nu precies wat een megalomaan monsterverdrag als TTIP in de hand werkt.
Democratisch tot stand gekomen wetten en regels zijn maar lastig in de ogen van grote multinationals.
Wij zijn lastig. Ons onafhankelijke transparante rechtssysteem is lastig.
En dus bestaan er private ISDS-rechtbanken die -achter gesloten deuren- miljardenboetes opleggen voor democratisch genomen beslissingen, die ons beschermen, maar bedrijven in de weg zitten.
Overdreven hersenspinsels? Nee, weten we dankzij soortgelijke handelsverdragen als TTIP. Het zal namelijk gaan zoals het in tweederde van de gevallen is gegaan: overheden moeten via uitspraken van het ISDS astronomische bedragen aan buitenlandse investeerders betalen, op basis van een handelsverdrag dat boven de nationale wet gaat. Of ze schrikken bij voorbaat terug voor maatregelen die mens en milieu beschermen, omdat ze bang zijn voor zulke claims.
Met TTIP en ISDS is het niet de vraag óf maar wanneer we een megaclaim aan onze broek krijgen. Voor dat inzicht hoef je alleen maar te gaan kijken bij onze oosterburen.
De groene Duitse stad Hamburg, op de knieën gedwongen door de fossiele energiereus Vattenfall. De stad kreeg de keuze: 1,7 miljard euro boete betalen óf je milieunormen afzwakken en –tegen de democratische wens van de bewoners in– de bouw van een kolencentrale toestaan. Raad eens wat er is gebeurd, die kolencentrale staat er!
In Canada claimt oliebedrijf Lone Pine Resources honderden miljoenen van de deelstaat Quebec, alleen maar omdat ze daar geen schaliegas willen. Zoals ook wij hier massaal hebben gezegd, wij willen geen schaliegas. Zoals wij hier ook minder Gronings gas willen: voor de Groningers, voor ons milieu, voor onze veiligheid.
Miljardenclaims aan je broek omdat je de volksgezondheid en het milieu beschermt, omdat je probeert te voldoen aan de Europese milieuwetgeving.
Ik weet dat het absurd klinkt. Maar het kan. En het gebeurt. Aan de lopende band zelfs, blijkt uit cijfers die twee weken geleden door de Verenigde Naties werden gepubliceerd.
Geen wonder dat overheden terughoudend worden met beleid op het gebied van milieu, gezondheid, arbeidsrechten. En toch wordt er – achter gesloten deuren natuurlijk - vrolijk dooronderhandeld over TTIP en wordt er alles aan gedaan om de claimtribunalen in het verdrag te houden.
Maar waarom? In wiens belang? Waarom werken onze politieke leiders aan een akkoord dat schadelijk is voor ons allemaal en dat ons - elk onafhankelijk onderzoek bevestigt het weer – niets oplevert? Geen banen in ieder geval, geen betere regels, geen beter milieu.
Wat is er toch gebeurd met de wake up call van de economische crisis? Die had iedereen – ook politici - toch moeten doen inzien dat we niet op de oude voet kunnen doorgaan? Dat we niet meer gepakt wilden worden, zoals we door de banken zijn genomen? Dat we eerlijke handel willen: eerlijk voedsel, eerlijke kleding, eerlijke energie?
En toch werken onze politieke leiders aan een akkoord dat gebaseerd is op precies die principes die we juist moeten afbreken. De principes hoe goedkoper hoe beter, hoe meer hoe beter en alles wat dat in de weg zit is een handelsbelemmering.
Daar zeg ik nee tegen, Milieudefensie zegt daar nee tegen. Want we worden niet gelukkiger van nóg meer spullen, van nóg verder weg, die nóg goedkoper geproduceerd zijn.
Zeker niet wanneer de prijs daarvoor betaald wordt door mensen aan de andere kant van de wereld. Door mensen die van huis en haard verdreven zijn, of door volgende generaties. En al helemaal niet wanneer we daarmee onze eigen gezondheid, veiligheid of het milieu op het spel zetten.
Sterker nog: een beter milieu eindigt bij TTIP.
Dus zeg nee tegen TTIP: want TTIP is een rokend, olieverslindend genetisch gemanipuleerd monster dat we de nek om moeten draaien nog voor het een klauw binnen onze grenzen zet. Want als het er is, is het te laat!
Gelukkig is het nu nog niet te laat. Ik denk dat we hier vandaag laten zien dat het verzet tegen TTIP ook in Nederland groeit.
Ook in Europa groeit het verzet met de dag. Onder de Europese petitie tegen TTIP staan inmiddels 1,9 miljoen Europese handtekeningen waarvan ruim 60.000 uit Nederland.
En last but not least: ook steeds meer Amerikanen keren zich tegen TTIP. Het Amerikaanse Congres heeft grote bedenkingen bij de vrijhandelsagenda van Obama, omdat ze vrezen dat TTIP de werkgelegenheid in de VS zal schaden.
Ik ben er van overtuigd, dat als wij schouder aan schouder blijven staan, als we samen staan en vastberaden zijn, dat we deze strijd kunnen winnen!
En daarom zeg ik: stop Monsanto, stop ISDS en stop TTIP!