Symposium over de Crisis, de werkloosheid en de rol van de kerken

Lezing van John Freriks, wethouder Sociale Zaken Oude Ĳsselstreek: "Spreken over de economische crisis betekent praten over harde cijfers. Zo stond het in het krantenartikel van de Gelderlander van vorige week. Maar wat zijn nu de echte gevolgen van de crisis? En wat doen de gemeenten eraan om de klappen te verzachten?"

raad van kerken Symposium over de Crisis, de werkloosheid en de rol van de kerken

We gaan in op de gevolgen van de crisis in de Achterhoek. We zitten hier op een historische plek. De Drufabriek kent een lange historie van bedrijvigheid en werk. Vele generaties hebben hier hun brood verdiend, niet altijd onder even gunstige arbeidsomstandigheden. In de jaren ’70 werkten hier nog 2000 mensen en eind jaren tachtig waren er nog maar 200-300 over. Dit was mede te wijten aan de toen heersende crisis. Een crisis is ernstig, vooral voor hen die door werkloosheid of faillissementen worden getroffen, maar een crisis geeft ook kansen: om het anders te doen, om te anticiperen op het herstel van de economie.

Voor de beeldvorming geef ik enkele harde cijfers per eind augustus:

Er is een stijging van de werkloosheid met 38%, dit neemt nu sneller toe dan landelijk, maar ligt nog steeds onder landelijk gemiddelde (en is nog steeds ruim 1% lager dan bv in 2006!)
Bijna een kwart van de werkzoekenden in de Achterhoek zijn ongeschoolde mensen. Veel ongeschoold werk gaat naar lage lonenlanden. Overheid en bedrijfsleven staan dus voor een grote taak om voor scholing te zorgen.
Jongeren worden het zwaarst getroffen. Voor een generatie die alleen maar een opgaande lijn heeft gekend, niet gemakkelijk om het opeens te moeten doen met 30 % minder inkomen. Dan nog niet te denken aan het verlies van eigenwaarde wat ontslag vaak met zich meebrengt.
Beroepsgroepen bouw, horeca en industrie krijgen de hardste klappen.

Aantal vacatures blijft de laatste maanden ongeveer gelijk . Maar er is ook te melden dat vanuit de kaartenbakken van het ISWI 2 à 3 % van de werklozen naar een baan uitstroomt.
Het aantal nieuwe ontslagaanvragen neemt af en aantal faillissementen is beperkt.
Het aantal bedrijven met verzoek voor deeltijd WW neemt af en een aantal bedrijven verlengen termijn niet, omdat er weer vertrouwen is in de toekomst.

Er zijn dus ook nog lichtpuntjes.

Wat is het gevolg?

Er is een toename van mensen met minder inkomen. De bedrijven zijn in zwaar weer. Voor een aantal dreigt sanering of zelfs sluiting. Er is veel kleine middenstand en er zijn veel ZZP-ers die nauwelijks het hoofd boven water houden. Velen verdienen niet meer dan € 22,- bruto per uur. Veel werknemers weten niet hoe lang ze nog een baan houden.

Iedereen zal een tandje moeten bijzetten.

De persoonlijke gevolgen liggen op het terrein van de inleiders van de stadsbank en de kerk. Zij zullen daar verder op ingaan.

Wat doen we eraan als Achterhoekse gemeenten?

We denken in kansen in plaats van bedreigingen. We proberen creatiever te zijn in het vinden van oplossingen Gemeenten proberen proactief te denken en daarbij samenwerking te zoeken met elkaar. De Achterhoekse gemeenten hebben daartoe een tweetal avonden georganiseerd met het bedrijfsleven en andere betrokkenen om te komen tot een regionale aanpak. De eerste vond plaats in dit voorjaar in de Storm te Winterswijk en de tweede onlangs in de Drufabriek.

Concreet heeft dit opgeleverd:

Actieplan jeugdwerkloosheid

Regionaal Actieplan ligt bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Er zijn 30 projecten ingediend, bijv. een project om voortijdig schooluitval verder te voorkomen en een project om jongeren te stimuleren voor een beroep in de zorg. Maar ook worden extra leerplekken gecreëerd voor jongeren die geen baan meer hebben, worden er extra werkervaringsplaatsen bij de gemeenten gerealiseerd en worden er masterclasses voor bedrijven gehouden, waarin hen wordt geleerd hoe zij kunnen bijdragen aan het voorkomen van jeugdwerkloosheid. (In de Wet Investeren in Jongeren, de Wet WIJ, is overigens geregeld dat indien jongeren van 18 tot 27 jaar zich bij het loket aanmelden voor een uitkering zij een aanbod krijgen van werk of scholing of een combinatie van beide. Als ze werk krijgen, krijgen ze salaris van de werkgever, als ze een scholingstraject ingaan krijgen ze een uitkering die even hoog is als de bijstand.)
Er is een fonds opgericht om bedrijven te ondersteunen
Op de gemeentehuizen is een werkgeversloket ingericht, waar werkgevers wegwijs wordt gemaakt in de gemeentelijke regelgeving en dienstverlening.
Er is een mobiliteitscentrum ingericht, dat zich richt op
- omscholing en leerwerktrajecten
- het inzetten van werknemers bij andere bedrijven die tijdelijk geen werk hebben
Uniek in den lande is het Aanvalsplan Achterhoek Authentiek Anders
- Versimpeling regelgeving bv Formule 1 (voor bouwen) o Versnellingstafels — Groene Schopprijs (snel bouwen van energiezuinige woningen, ook voor sociale woningbouw) Voorbeelden in de gemeente Oude Ĳsselstreek zijn projecten in de Ulftse wijken De Hutten en Biezenakkers.
- Op tijd betalen van rekeningen aan bedrijven door de overheid en door bedrijven onderling.
- Energiebesparende maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld: het realiseren van zonnepanelen in Azewijn. Dit levert werk op, besparing en het is goed voor het milieu.
De gemeente neemt als werkgever ook haar verantwoordelijkheid door het in dienst nemen van mensen uit de uitkeringssituatie.
De gemeente probeert betere voorlichting te geven en is actief betrokken op de doelgroep minima door huisbezoeken en het uitbreiden van het minimabeleid.
Wijken met veel problematiek worden geherstructureerd. (voorbeelden in Gendringen en Ulft). Men probeert de problematiek in kaart te krijgen en een aanvalsplan op te stellen. - Er is beleid om mensen die aan de kant staan maatschappelijk te activeren.
Er is beleid om de verschillende hulpverlenende instanties beter met elkaar te laten samenwerken in hun zorg voor een cliënt. Voor elke cliënt met meerdere vormen van hulpverlening wordt een netwerk zorgcoördinator aangewezen.

Tot slot laat John Freriks een boodschappentas zien, waarin de aanwezigen hun boodschaplijstje voor de gemeente, d.w.z. hun ideeën over de aanpak van de crisis, kunnen deponeren.