Zienswijze op het huidige Nederlandse Energietransitiebeleid

ABSTRACT

Het huidige energietransitiebeleid in Nederland is haastig en niet democratisch tot stand gekomen. Het besparingsdoel voor 2030 van 135 TWh is vastgesteld in het Klimaatakkoord van Nederland in 2019, gebaseerd op uitgangspunten bij de regeringscoalitievorming in 2017 gevolgd door interne discussies van gelobbyde vertegenwoordigers van organisaties in 2018. Kritische organisaties zijn geweerd en de benodigde wetgeving is (te) snel gerealiseerd. Bij de uitvoering via regio’s en provincies en gemeentebesturen is sprake van “meervoudige democratie” die onduidelijkheid veroorzaakt heeft en zeker niet goed heeft gewerkt voor de besluitvorming betreffende grootschalige zonne- en windenergieprojecten. De transparantie van de besluitvorming is ver te zoeken. Dit komt door de onduidelijkheid over beslissingen en achtergronden samen met het ontbreken van fundamentele discussies met bestuurslagen, inwoners en inwonersvertegenwoordigers en de combinatie met zich wijzigende actuele inzichten op energietransitie-gebied voor elektriciteitsopwekking. Dit is de oorzaak dat participatie van inwoners ver onder de maat is. Voorlichting is tendentieus en gericht op snelle realisatie zodat participatie tot nu toe zich beperkt tot inwoners die op een handige manier geld denken te kunnen verdienen. Voor zonnevelden wordt niet alleen veel te weinig rekening gehouden met dure en ingrijpende netwerkaanpassingen en met het effect van grote subsidies maar ook met de vergaande effecten op het landschap en het milieu en zonder oog voor de kostbare benodigde grond voor natuur, bebouwing of extensivering van de landbouw. Dit laatste is vooral duidelijk geworden na de stikstofcrisis in najaar 2019. Het systeem van het opgezette overheidsbeleid leidt tot een handelwijze van bestuurders en uitvoerders die binnen de afgesproken kaders lang autonoom blijft doorgaan. Ondanks dat er al lang nieuwe inzichten zijn blijven bestuurders doorgaan met verouderde uitspraken en acties. Werkelijk luisteren naar weldenkende bewogen burgers in kritische maatschappelijk organisaties zou dat veel eerder doen veranderen.